Bu uygulama, özellikle Danimarka’da büyük ilgi gördü ve başkent Kopenhag’da ikinci bir marketin açılmasına yol açtı.

Bu marketlerde, raf ömrü geçmiş gıda maddeleri, sağlık açısından tehlike oluşturmadığı bilimsel olarak tespit edildikten sonra farklı renkte etiketlerle satışa sunuluyor. Normal fiyatlarının çok altında satılan bu ürünler, Avrupa genelinde dikkat çekiyor.

İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Karataş, raf ömrü geçmiş ürünlerin satıldığı bu marketleri değerlendirdi. Prof. Dr. Karataş, gerekli tetkiklerin titizlikle yapılması halinde böyle bir sistemin oldukça faydalı olabileceğini vurguladı.

Gıda Ürünlerinde Tüketici Güveni

Prof. Dr. Karataş, "Raf ömrü geçmiş ancak güvenirlik açısından yetkili kurumlar tarafından onay verilen gıda ürünleri, uygun fiyatlarla tüketiciye sunulabilir" dedi. Tüketicilerin gıda ürünlerinde son derece hassas olduğuna işaret eden Karataş, birçok kriterin bu tercihi etkilediğini belirtti. Ekşime, doku değişikliği, nem kaybı ve mikrobiyal bozulma gibi faktörler, tüketicinin ürün tercihlerini hızlı bir şekilde değiştirmesine sebep olabiliyor.

Bu durumun, gıda ürünlerinin sıklıkla raflardan kaldırılmasına ve çoğunlukla çöpe gitmesine neden olduğunu söyleyen Karataş, "Oysa son satış gününde veya depolardan geri çekilme gününden sonra, gerekli güvenirlik analizleri yapılarak, sağlıklı olan ürünler belirli bir süre daha tüketilebilir" ifadelerini kullandı. Tüketiciye, “en iyi kullanma tarihi” veya “kullanma tarihi” gibi tarihler verilerek karar verme sürecinin kendisine bırakılabileceğini dile getirdi.

Gıda Israfının Önlenmesi

Prof. Dr. Karataş, gıdanın raf ömrünü belirlerken birçok test yapıldığını ve besin değerinin yüzde ellinin altına düştüğünde o ürünün raf ömrünün dolmuş sayıldığını aktardı. Ancak yetkili kurumlar tarafından yeniden analiz edilen ve bozulma tespit edilmeyen ürünlere ikinci bir raf ömrü tanınabileceğini vurguladı.

Birleşmiş Milletler verilerine göre, her yıl dünya genelinde 1,3 milyar ton gıda maddesi çöpe atılıyor. Kanada’da ise her yıl 31 milyar dolarlık gıdanın israf edildiği belirtiliyor. Prof. Dr. Karataş, "Eğer bu çöpe giden gıda maddelerinin dörtte birini kurtarabilsek, dünyada açlık sorununu büyük ölçüde ortadan kaldırabiliriz" dedi. Yetersiz beslenme ve kronik açlık ile mücadele yollarının tartışıldığı günümüzde, bu tür sistemlerin dünya genelinde açlıkla mücadeleye katkı sağlayabileceğini vurguladı.