Terken Hatun Kimdir?

Terken Hatun Kimdir?

Terken Hatun muhtemelen Melikşah’ın “Celâlüddevle ve’d-din” lakabına nisbetle Celâliye Hatun diye anılır. Terken Hatun Batı Karahanlılar’ın kurucusu ve ilk hükümdarı İbrâhim Tamgaç Han’ın kızıydı.

Terken Hatun’un Melikşah’tan Dâvud, Ahmed, Mâh-Melek Hatun ve Mahmud adlı dört çocuğu oldu. Terken Hatun’a dair ilk bilgiler kızı Mâh-Melek Hatun’a Halife Muktedî-Biemrillâh’ın tâlip olmasıyla ilgiliydi. Onun küçük oğlu Mahmud’u, Nizâmülmülk’ün ise Sultan Melikşah’ın büyük oğlu Berkyaruk’u veliaht tayin ettirmek istemesi çatışmayı kaçınılmaz hale getirdi. Melikşah Bağdat’a giderken Nizâmülmülk’ün bir Bâtınî fedaisi tarafından öldürülmesi Terken Hatun’u hedefine biraz daha yaklaştırdı. Beş yaşındaki oğlu Mahmud’u veliaht yapmak ve daha sonra tahta çıkarmak için giriştiği mücadelede ona yöneltilen suçlamanın başlıca sebebi kocasının şaibeli bir şekilde ölmesiydi. Yönetimde kontrolü kaybetmemek için Sultan Melikşah’ın ölümünü gizleyen Terken Hatun, Halife Muktedî’den oğlu Mahmud adına hutbe okutmasını istedi. Gazzâlî’nin çocuğun yaşının küçüklüğünden dolayı sultan olamayacağına dair fetvasına ve halifenin itirazına rağmen bazı şartlarla Mahmud adına hutbe okutmayı başardı.

 Berkyaruk üzerine bir ordu gönderdi. Bu ordu yenilgiye uğrayınca Berkyaruk İsfahan’ı kuşattı. Terken Hatun ona babasının mirasından 500.000 dinar verip İsfahan ve Fars dışındaki yerlerde saltanatını kabul etmek zorunda kaldı. Mücadeleden yılmayan Terken Hatun, Berkyaruk’un dayısı ve Azerbaycan Meliki İsmail b. Alp Sungur Yâkūtî’ye evlenme teklif etti ve saltanatta ortaklık önerdi. Ancak İsmail, Kerec yakınlarında Berkyaruk’a karşı girdiği savaşı kaybederek İsfahan’a sığındı. Terken Hatun burada onu çok iyi karşıladı; Mahmud ile birlikte adına hutbe okunup para bastırıldı. Kumandanlar İsmail’in Terken Hatun ile evlenmesine karşı çıktığından evlilik gerçekleşmedi. Ertesi yıl gönderdiği ordunun yenilgiye uğraması da Terken Hatun’u yıldırmadı. Tahtı ele geçirmek için harekete geçen kayınbiraderi Tâcüddevle Tutuş ile gücünü birleştirmek üzere İsfahan’dan hareket etti; fakat yolda hastalanarak geri döndü. Bir süre sonra vefat etti.

 

Kaynak:Haber Kaynağı

HABERE YORUM KAT

UYARI: Küfür, hakaret, rencide edici cümleler veya imalar, inançlara saldırı içeren, imla kuralları ile yazılmamış,
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.