Özellikle üreticilerin, sebzeleri daha hızlı büyütmek ve verim almak amacıyla nitrat kullandıkları, bu sebzelerdeki nitrat seviyesinin insan sağlığını tehdit edecek düzeyde olduğu belirtiliyor.

Market rafları, pazarlarda tezgahlar, sokaklarda manavlar taze sebzelerle dolup taşsa da, bu ürünlerin tamamı ne yazık ki tamamen güvenli olmayabiliyor.

Uzmanlar, bazı üreticilerin sebzeleri daha hızlı olgunlaştırmak ve daha büyük hasat elde etmek amacıyla nitrat kullandıklarına dikkat çekiyor. Bu kimyasallar sebzelerin büyümesini hızlandırsa da, tüketiciler ne yazık ki bunun bedelini sadece cüzdanlarıyla değil, sağlığıyla ödemek zorunda kalıyor.

Bu konuda olumsuz rekor, nitrat içeriğiyle turp ve çilekte olsa da patates ve havuç örneklerinde de yüksek miktarda nitrat tespit edildi.

Nitritler, nitrosaminlere dönüşerek kansere neden oluyor

Uzmanlar, bu sebzelerin yetiştirilmesi sırasında kullanılan aşırı nitratın, tüketici sağlığı açısından önemli riskler taşıdığına dikkat çekiyor:

• Nitratlar, bitkilerin büyümesini hızlandırmak için kullanılan gübreler nedeniyle sebzelerde yüksek oranlarda bulunabilir ve bu durum sağlık açısından bazı riskler oluşturabilir. Nitratlar ve nitritler insan vücudunda nitrosaminler gibi kanserojen bileşiklere dönüşebilir, bu da özellikle mide ve sindirim sistemi kanseri riskini artırabilir.
• Nitratların aşırı alımı ayrıca methemoglobinemi adı verilen bir duruma neden olabilir; bu, özellikle bebeklerde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir
• Nitratın, aşırı alındığında kardiyovasküler hastalıklara ve diğer sağlık sorunlarına neden olabileceği de bazı çalışmalarda belirtilmiştir.

Pişirme yöntemleri nitrat seviyesini düşürüyor

Bu nedenle, sebzelerin doğru şekilde yetiştirilmesi ve aşırı gübre kullanımından kaçınılması önemlidir. Aynı zamanda, sebzeleri tüketmeden önce iyice yıkamak ve pişirme yöntemleri ile nitrat seviyelerini azaltmak da alınabilecek önlemler arasındadır.

Nitrat seviyesini azaltmanın en etkili pişirme yöntemleri arasında haşlama ve kaynatma yer alır. Araştırmalar, sebzelerin haşlanması veya kaynatılması sırasında nitrik bileşiklerin bir kısmının suya geçerek nitrat seviyesinin önemli ölçüde düştüğünü göstermektedir.

Özellikle yeşil yapraklı sebzeler (ıspanak, marul, roka gibi) pişirildiğinde, nitrat içeriğinde %30-40 seviyesine varan bir azalma olabilir​.

Ancak, haşlama sırasında nitratların suya geçtiğini göz önünde bulundurmak önemlidir. Bu nedenle haşlama suyunun tüketilmemesi önerilir. Ayrıca, buharla pişirme gibi yöntemler nitratın azalması açısından etkili değildir çünkü nitrat, sebzede kalmaya devam eder. Bu yüzden nitrat miktarını azaltmak için en etkili yöntemlerden biri haşlama olarak kabul edilir.(İndigo)