Fiyat Farklarında Hacim ve Artış

Bayraktar, yaptığı açıklamada “Nisan ayında üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla yüzde 256 ile havuçta görüldü” dedi. Aynı zamanda, diğer dikkat çekici farklar şöyle sıralandı: marul yüzde 230, kuru soğan yüzde 222, kuru fasulye yüzde 219 ve nohut yüzde 216 farkla öne çıktı. Havuç, marul ve kuru soğan gibi ürünler, üreticide satıldığından markette daha yüksek fiyatlara satıldı; örneğin, üreticide 14 lira olan havuç markette 50 liraya, üreticide 12,50 olan marul 41 liraya, kuru fasulye 33 lira olan üründe markette 106 liraya çıktı.

En Çok Artış ve Düşüş Gösteren Ürünler

Nisan ayında markette fiyatı en fazla artan ürün yüzde 43 oranıyla karnabahar oldu. Karnabaharı yüzde 28 ile havuç, yüzde 22 ile maydanoz, yüzde 20 ile limon ve yüzde 17 ile marul takip etti. Fiyatı en çok azalan ürün ise yüzde 36 ile salatalık olurken, onu yüzde 30 ile patlıcan, yüzde 28 ile domates, yüzde 22 ile sivribiber ve yüzde 12 ile kabak izledi.

Üretici fiyatlarında ise, fiyat artışı gören ürünler yüzde 100 oranında kuru kayısı ve yüzde 33 ile fındık, elma ve Antep fıstığı oldu. Fakat çoğu ürün için düşüş yaşandı: salatalık yüzde 59, patlıcan yüzde 42, kuru soğan yüzde 41,5, domates yüzde 26 ve limon yüzde 21 oranında fiyat kaybı yaşadı.

Fiyat Değişimine Neden Olan Etkenler

Bayraktar, özellikle kayısıda üretici fiyatlarındaki artışın, yaşanan zirai don ve ürün kayıplarına bağlandığını belirtti. Kayısıda üretici elinde kalan ürünlerin yüzde 10 civarında olduğu tahmin ediliyor. Ayrıca, havaların sıcak gitmesi sebebiyle salatalık, patlıcan, sivri biber ve domates gibi ürünlerin arzının arttığını, bu da piyasada fiyatların düşmesine neden olduğunu söyledi. Çukurova bölgesinde kuru soğanda ekim alanlarının artması ve soğuk havalar nedeniyle yüksek rekolte beklentisi de fiyatların düşmesine yol açtı.

Don afetleri ve ihracat kısıtlamaları ise meyve piyasalarını olumsuz etkiledi. Elmadaki verim düşüşü ve limon sezonundaki durgunluk, piyasalarda ciddi duraklamalara neden oluyor.

Girdi Maliyetleri ve Zirai Ürün Fiyatları

Nisan ayında enerji maliyetlerinde büyük artışlar görüldü; elektrikte yıllık artış yüzde 47,8 seviyesine ulaştı. Tarım ilaçları yüzde 14,94, yem fiyatları ise yüzde 25 civarında arttı. Girdi maliyetlerinde ise, yıllık bazda en yüksek artışlar yüzde 35,7 ile ÜRE gübresi ve yüzde 34,3 ile DAP gübresi olurken, amonyum nitrat gübresi yüzde 32,7 yükseldi. Buna karşılık, mazot fiyatı aylık yüzde 2,9 gerilerken, yıllık bazda yüzde 10,1 arttı.

Genel Durum ve Beklentiler

Bayraktar, tarımda maliyetlerin yüksekliğine dikkat çekerek, üretici gelirlerinin olumsuz etkilendiğine vurgu yaptı. Özellikle iklim olayları, piyasalardaki dalgalanma ve ihracat kısıtlamaları nedeniyle fiyat oynaklıklarının devam edeceğine işaret etti.