Ancak sosyal medyada, "Avrupa Birliği, küflenmiş tarım ürünlerinde bulunan kanserojen etkisi olan aflatoksin içeren ürünleri sınırdan geri çeviriyor ve bu ürünler piyasaya sürülüyor" iddiaları yükselmeye başladı. Üreticiler ise bu durumu yüksek rekolteye bağlıyor.
Gaziantep Fıstıkçılar Kooperatifi Başkanı Ahmet Polat, bu yıl rekoltenin yaklaşık 700 bin ton olduğunu ve geçen yıl 1.500-1.600 lira olan fıstık fiyatlarının düştüğünü belirtti. Polat, "Dubai çikolatası bu sene fıstıkta fiyatları körükledi" diyerek tüketicileri merdiven altı üretimlere karşı uyardı.
Polat, “Bu furya kısa sürer. Sosyal medyanın körüklediği bir durum. Vatandaş dikkat etsin. Merdiven altı yerlerde piyasada mevcut olan kötü ürünleri bu çikolatanın içine koyuyorlar" dedi.
Aflatoksin İddialarına Yanıt
Antepfıstığı tedarikçisi Mehmet Akay ise aflatoksin iddialarının doğru olmadığını belirterek fiyatların düşmesini yüksek rekolteden kaynaklandığını ifade etti. Yurt dışına gönderilen bazı ürünlerde aflatoksin tespit edildiğini, ancak bu miktarın yalnızca 1-2 konteyneri geçmediğini söyledi. Akay, "Aflatoksin, hava şartları veya kullanılan gübrelerden kaynaklanabiliyor fakat bu ürünler imha ediliyor ya da doğrudan üçüncü dünya ülkelerine gönderiliyor. İç piyasaya sürülmesi kesinlikle söz konusu değil" diye konuştu.
Fiyatların Düşmesi ve Sağlık Endişeleri
Dünya ve Türkiye genelinde ‘Dubai çikolatası’ çılgınlığı, Antep fıstığına olan talebi artırırken, fiyatlar düşmeye devam ediyor. Klinik Kardiyolog Muhammed Keskin, fiyat düşüşünün sakıncalı ürünlerin piyasaya sürülmesiyle ilgili olduğunu belirtirken, bu durumun vatandaş sağlığı için bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Avrupa Birliği verilerine göre, 2024 yılının ilk 8 ayında en fazla sınırdan çevrilen küflü tarım ürünlerinin kaynağı Türkiye oldu. Aflatoksin, özellikle küflenmiş Antep fıstıklarında sıkça görülmekte ve doktorlar bu durum karşısında alarma geçmiş durumda.
Uzmanlar, piyasada ucuzlayan Antep fıstıkları hakkında uyarılarda bulunarak, sakıncalı ürünlerin ilerleyen yaşlarda karaciğer kanseri riskini artırabileceğini hatırlattı. Sosyal medya üzerinden paylaşımda bulunan Keskin, "Aflatoksine bulanmış Antep fıstıklarını bizlere Dubai çikolatası yaparak yedirmişler. Helal olsun. İleride karaciğer kanseri vakaları artınca 'acaba neden?' diye düşünmeyeceğiz" ifadelerini kullandı.
Aflatoksinin Sağlığa Zararları
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan bilgilere göre, aflatoksinler yüksek dozlarda tüketildiğinde zehir etkisi gösterebiliyor. Tüketicileri korumak amacıyla ithalat ve ihracat ürünlerinde aflatoksin kullanımı yasak. Aflatoksin yüksek sıcaklıklara dayanıklı olduğu için gıdaların ısıtılması veya pişirilmesi işlemlerinden etkilenmiyor.
Ayrıca, Bakanlığa ait Antep Fıstığı Araştırma dergisinde yayımlanan bir makaleye göre, antepfıstığına küf bulaşımı bahçede başlamakta olup, aflatoksin oluşumu meyvenin ağaçtayken veya uygun olmayan işleme ve depolama koşullarında gelişmektedir. Aflatoksin bir kez oluştuğunda ise detoksifikasyon tam olarak yapılamamakta, bazı fiziksel ve kimyasal işlemlerle aflatoksin seviyesi düşürülebilmekte, ancak bu işlemler yeni toksik maddelere yol açabilmektedir.(İndigo)