Doktorlar dahil hangi yaşta olunursa olunsun, dışkıda kan ve mukus görülmesi her zaman insanları rahatsız eden bir durum olarak kabul ediliyor. Özellikle bebeklerde olduğunda ebeveynleri paniğe sevk edebilen olumsuz bir durum olarak göze çarpıyor.
Dışkıda kan görülmesinin tıpta proktokolit/proktit anlamına geldiğini ifade eden Uzman Dr. Zafer Berber, "Dışkıda kan, kalın bağırsağı ve kısımlarını (kolon ve rektum) bir uyaran (mikrobik, kitle, besin, vesaire) olduğunu düşündürür. Bazen kan bazen mukus ve bazen de kan mukus birlikte olur. Dışkıdaki bu değişiklikle birlikte huzursuzluk, sık dışkılama, gaz, karında şişlik eşlik eder" dedi.
“Görülme oranı yüzde 5”
Uzm. Dr. Zafer Berber, dışkıda kan görülmesinin bebeklik döneminde ilk aylarda anne sütü ile beslenen (yüzde 70) dışkıdaki bu değişiklik alerjik gıdanın anne sütü ile bebeğe geçtikten sonra kalın bağırsak ve kısımlarına ulaşması sonrası bağışıklık sisteminin verdiği yanıt sonucunda oluştuğunu belirtti.
Genelde gıda alerjilerinin ortalama yüzde 5 civarında olduğunun altını çizen Uzm. Dr. Zafer Berber, bu gıdaları görülme sıklık sırasına göre şöyle sıraladı: "1. grup: Süt ve ürünleri düşük oranda kırmızı et, yumurta ve tavuk eti, çerezler, deniz ürünleri (balık ve deniz kabukluları), tropikal meyveler (ananas, muz, avokado, kivi, narenciye) 2. grup: Buğday, pirinç, susam, soya, patates."
Mekanizması tam açık olmamakla birlikte mide- bağırsak sistemindeki olgunlaşma sürecindeki gecikmeyle ilişkilendirildiğinin altını çizen Uzm. Dr. Zafer Berber, "Bu alerjik yangı reaksiyonunu 2 yolla test edebilmekteyiz. Bunlar, deriden alerji deri prick testi ve kandan spesifik İgE testidir. Proktokolitin İgE ile ilişkisi yüzde 20-30 arasındadır. Bunun dışında yüzde 70-80 oranında İgE dışı nedenler vardır. Ancak bu nedeni değerlendirebileceğimiz bir test günümüzde bulunmamaktadır" diye ifade etti.
“2 aylıkken belirti vermeye başlıyor”
Gıda alerjilerinin ortalama 2 aylıkken bulgu vermeye başladığını vurgulayan Uzm. Dr. Zafer Berber, şunları söyledi: "Bazen dışkıda kan, bazen mukus, bazen de kan mukus ortaya çıkmakta, buna gaz, huzursuzluk, gaz sancısı (kolik), ayakları karna çekerek ağlama, cıvık dışkılama eşlik eder. Bu olgularda kilo alımı normaldir. Gıda alerjilerinde kusma, bez bölgesinde kızarıklık, emme reddi, gürültülü kaka yapma, deride döküntü de görülmektedir."
“Etiket okuma alışkanlığı önemli”
Proktokolitin (dışkıda kan görülmesi) tedavisi hakkında da açıklamalarda bulunan Uzm. Dr. Zafer Berber, "Bebek sadece anne sütü alıyorsa, anne sütü yeterli ve bebeğin kilo alımı normalse, annenin diyet yapması yeterlidir. Etiket okuma alışkanlığı ile saptanan alerjik gıdanın yanlışlıkla alınması önlenmiş olur. Ancak klinik düzelme olmuyorsa ya kaçak gıda alımı vardır ya da başka bir gıda alerjisi ile birliktedir ancak saptanamamıştır. Bebeğin yeni bir gıdaya alerji geliştirme olasılığı da vardır" dedi.
“Diyet en az 6 ay sürmeli”
Süt ve ürünleri saptanmış ise anne diyete alınmışsa anneye mutlaka diyet süresince günde 1-2 gram kalsiyum desteği verilmesi gerektiğini de sözlerine ekleyen Uzm. Dr. Zafer Berber, "Diyet en az 6 ay-1 yıl yapılmalı ve ara denemeler yapılmamalıdır. Sonra tekrar değerlendirilmelidir. Diyetteki amaç hem çocuğu korumak hem de alerjen gıdayı unutturmaktır. Çünkü gıda alerjisinde başka bir tedavi yöntemi yoktur" diye konuştu.
“Annenin sütü kesildiyse diyetten çıkmalı”
Annenin bir nedenden dolayı sütü kesilmiş ya da süt miktarı azalmış ve bebeğin kilo alımı yetersiz ise alerjinin şiddetine göre özel antialerjik mama ile bebek desteklenmesi gerektiğini işaret eden Uzm. Dr. Zafer Berber, şöyle devam etti: "Annenin sütü kesilmişse anne diyetten çıkmalıdır. Bebek mama aldığı için kalsiyum ihtiyacı da yoktur. Ek gıda başlanmışsa mevcut diyet bebeğe uygulanmalıdır. Bazen çoklu gıda alerjisi eşlik etmekte ve anne kaloriyi dengeleyememektedir. O zaman bir diyetisyenden yardım alınmalıdır. Anne sütünün çocuğa iyi gelmediği, anne sütünün kesilip özel alerji önleyici mama başlanması gerektiği, alerji mamalarının süt ve diğer gıda alerjilerini tedavi ettiği gibi yanlış yönlendirme ve uygulamalardan uzak durulmalıdır. Anne sütüne mutlaka devam edilmelidir."
Proktokolitin genel olarak iyi seyirli olduğunu, vakaların tamamına yakının 1.5 -2 yaşında düzeldiğinin altını çizen Uzm. Dr. Zafer Berber, hastalığın gelişim bozukluğuna ve kansızlığa yol açmadığını belirterek genel olarak süt alerjilerinin yüzde 50'sinin 1. yaşta, yüzde 75'inin 2. yaşta, yüzde 90'ının 3. yaşta, yüzde 95'inin de 5. yaşta düzeldiğini söyledi.