Doç. Dr. Mertoğlu: Çocuk hakları ihlallerinin önlenmesinde ailenin eğitimi önemli

Türkiye’de çocuk haklarının korunması ve takibini içeren yasal düzenlemeler açısından son 25 yılda önemli çalışmalar yapıldığını söyleyen Şiddeti Araştırma ve Önleme Bölüm Başkanı Doç. Dr. Münevver Mertoğlu, 20 Kasım Dünya Çocuk Hakları Günü kapsamında açıklamalarda bulundu.
Dr. Mertoğlu, “Çocuk hakları ile ilgili ihlallerin önlenmesi, çocuk hakları konusunda anne-babadan başlayarak çocuğun fiziksel, sosyal, duygusal gelişiminden ve eğitiminden sorumlu olan kişilerin eğitimi ile mümkündür” dedi.
20 Kasım tarihi, Birleşmiş Milletler’in (BM) kararı doğrultusunda 1989 yılından beri "Dünya Çocuk Hakları Günü" olarak kutlanmaktadır. Amaç, çocuk hakları konusunda toplumdaki farkındalığı arttırmaktır. BM Genel Kurulu’nun 20 Kasım 1989’da imzaladığı Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeyi Türkiye 27 Ocak 1995 tarihinde yürürlüğe koymuştur. Bu sözleşme, çocukların eğitim, sağlık hizmetlerine erişim, yaşama ve gelişme; ekonomik, fiziksel, psikolojik veya cinsel sömürüye karşı korunma, ifade ve düşünce özgürlüğü gibi pek çok alanda çocuk haklarını güvence altına alıyor.
“Ailelerin çocuk hakları konusunda bilmesi gerekenler”
“Bebeklikten itibaren çocuğun yüksek yararının gözetilmesi, onların temel ihtiyaçlarının karşılanması, sevgi ve güven ortamında yetiştirilmesi ebeveynlerin en önemli sorumluluklarından biri olmalıdır” diyen Doç. Dr. Münevver Mertoğlu konuya ilişkin açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Ailelerin öncelikle çocukların, Çocuk Hakları Sözleşmesi’nde yer alan hakları konusunda bilgi sahibi olmaları gerekmektedir. Bu sözleşmeye göre yaşamsal haklar, çocuğun uygun yaşama standartlarına sahip olma, tıbbi bakım, beslenme ve barınma gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmasını öngören haklardır. Gelişme hakları, çocuğun kendini gerçekleştirebilmesi için gerekli olan eğitim, oyun ve dinlenme, bilgi edinme, vicdan ve düşünce özgürlüğü gibi hakları içermektedir. Korunma hakları ise, çocuğun her türlü ihmal, istismar ve sömürüye karşı korunmasını sağlayan haklardır. Ayrıca, çocuğun ailede ve toplumda görüşlerini açıklama, kendisini ilgilendiren konularda kararlara katılma haklarının bulunduğu ve bu hakların yaşama geçirilmesi gerektiği konusunda bilinçlendirilmesi gerekir.”
“Öğretmenlerin çocuk hakları ile ilgili bilmesi gereken konular”
Çocuğun sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi, kendisinin ve başkalarının haklarına saygı duyan bir birey olarak yetiştirilebilmesi için ailede başlayan eğitimin okulda da sürmesi gerektiğini söyleyen Mertoğlu, “Öğretmen ve yöneticilerin çocuk hakları konusunda bilinçli olmalarının önemi büyüktür. Okulda öğretmen ve yöneticilerin çocuklar için sevgi ve güven ortamını sağlamaları çocuk haklarının hayata geçirilmesinin en temel koşuludur. Ayrıca çocuk hakları konusunda öğrencilerin bilinçlendirilmesi, okulda çocukların haklarını öğrenmesine ve kullanmasına izin verilmesi, kendini ilgilendiren kararlara ve işlere katılma hakkı tanınması, fikrini özgürce ifade edebilmesine olanak tanınması, kendi davranışlarını kontrol edebilme yeterliliğinin kazandırılması, aynı zamanda demokratik bir ortamın sağlanmasının da gerekliliğidir. Özetle çocuk haklarının hayata geçirilmesi bakımından okulda öğretmen ve yöneticilerin sorumlulukları kritik bir önem taşır” dedi.
“Çocuklar haklarını arayabilir mi?”
Çocuk hakları konusunda bilinçli ve duyarlı bir ortamda yetişen çocukların haklarını rahatlıkla arayabileceğini ifade eden Mertoğlu, “Çünkü rol modeli olan anne ve babalar ya da eğitim ve bakımından sorumlu olan kişilerden bunun yollarını öğrenmiş olacaklardır. Kendi haklarına saygı duyulan çocuklar, yaşamlarının her döneminde başkalarının haklarına saygı duyulması gerektiğini içselleştireceklerdir” diye konuştu.