Deprem sonrası birçok ev ve iş yerinde oluşan çatlaklar, özellikle eski binalarda yaşayan vatandaşları harekete geçirdi. Kentsel dönüşüm sürecinin uzunluğu ve maliyetleri göz önüne alındığında, bireyler binalarını tahliye etmeden yapılabilecek güçlendirme çözümlerine yöneliyor.
Depremin yarattığı tedirginlik, Türkiye genelinde konut krizinin derinleşmesi ve kiraların hızla yükselmesi ile birleşince, büyük şehirlerde güçlendirme talepleri artış gösterdi. Uzmanlar, bu süreçte her yapının güçlendirmeye uygun olmadığını vurgulayarak, mutlaka uzman analizleri ve mühendislik planlamaları yapılması gerektiğini belirtiyor.
Süreçte Dikkat Edilmesi Gerekenler
Aceleci kararların, yapısal analiz yapılmadan yürütülen güçlendirme çalışmaları ile istenmeyen sonuçlara yol açabileceğinin altını çizen İstanbul Bina Güçlendirme ve Mühendislik firması yetkilisi Kemal Uzuner, “Güvenlik için acele değil, doğru adım atılmalı” dedi. Projelerde mühendislik yeterliliği olmayan firmaların yer almasının ciddi riskler oluşturduğunu belirten Uzuner, yeni mezun mühendislerin büyük projelere imza atmasının önlenmesi gerektiğini ifade etti.
Karbon Fiber Destekli Güçlendirme
Son günlerde popülerliği artan karbon fiber destekli güçlendirme sistemleri, bazı yapılarda başarılı sonuçlar verse de her bina için uygun bir çözüm olmadığını hatırlatan Uzuner, bu uygulamanın ancak doğru analizlerle etkili olabileceğini belirtti. Güçlendirme işlemleri için gerekli ruhsatların alınmasında karşılaşılan zorluklar, süreci yavaşlatıyor. Vatandaşlar güçlendirme kararı aldığında, firma ile anlaşmalarına rağmen belediyeden onay alınamayabiliyor. Uzmanlar, bürokratik engellerin kaldırılması ve belediyelerin süreci hızlandırıcı adımlar atması gerektiğini savunuyor.
Uygulama Süreci ve Hizmetler
Bireysel başvurularla yetinilmemesi gerektiğini vurgulayan uzmanlar, riskli alanlarda belediyeler tarafından yerinde taramalar yapılmasını öneriyor. Özellikle Marmara fay hattına yakın ilçelerde hızlı adımlar atılması gerektiği belirtiliyor. Güçlendirme, kentsel dönüşüm projelerine göre daha ekonomik, çevreye duyarlı ve 4-6 ay içinde tamamlanabilen bir süreç olarak öne çıkıyor. Böylece vatandaşlar, kira ödemeden ve evlerinden taşınmadan güvenli yaşam alanlarına kavuşabiliyor.
Firmaların Sunabileceği Hizmetler:
- Yapı Analizi: Binanın mevcut durumunun detaylı mühendislik analizleriyle değerlendirilmesi.
- Risk Raporu: Deprem riski ve taşıyıcı sistemin sağlamlığı hakkında rapor hazırlanması.
- Proje Geliştirme: Güçlendirme gerekiyorsa mühendislik projelerinin hazırlanması.
- İzin Süreçleri: Belediyelerden gerekli izinlerin alınması.
- Uygulama: Karbon fiber kaplama, mantolama, kolon-kiriş güçlendirme gibi uygulamaların gerçekleştirilmesi.
- Denetim: Güçlendirme işlemleri sonrası kontrol ve raporlama.
Fiyat Aralıkları
Güçlendirme maliyetleri, bina büyüklüğü, yapı yaşı ve kullanılacak malzeme türüne göre değişiklikler gösteriyor ve metrekare başına ortalama 2.000 – 5.000 TL arasında değişiyor.
Sanayi Tesisleri İçin Öneriler
Şehircilik ve Kentsel Dönüşüm Derneği Genel Başkanı Hüseyin Kılınçarslan, İstanbul’da 7 ila 7,5 büyüklüğünde bir depremin beklenmesi ile 500 binden fazla binanın hasar görebileceğini dile getirdi. Kentsel dönüşüm ve güçlendirmenin kritik ihtiyaçlar haline geldiğine vurgu yapan Kılınçarslan, sanayi tesislerinin de organize sanayi bölgelerine (OSB) taşınmasının önemine dikkat çekti.
Sigorta Durumu
Türkiye genelinde sigortalılık oranı %56 iken, İstanbul %62’lik zorunlu deprem sigortalılık oranı ile Türkiye ortalamasının üzerinde yer alıyor. Marmara Bölgesi %64 ile en yüksek sigortalılık oranına sahipken, en düşük oran %45 ile Karadeniz Bölgesi’nde bulunuyor. DASK verilerine göre Marmara'da en yüksek sigortalılık oranına sahip il ise %83 ile Yalova.
Deprem sonrası güçlendirme, güvenli yaşam alanlarının sağlanması için hayati önem taşıyor. Vatandaşların bilinçli olması ve yalnızca yetkili firmalarla çalışması büyük bir gereklilik.